Ismarlama elbise diktirdiğinde temiz kullanın 5 yıl giyersiniz

Şanlıurfa Gazetesi muhabiri Şanlıurfa'da Terzilik mesleği konusunda Numan Tuğbay ile röportaj yaptı.

Tuğbay; Türkiye’nin bir numaralı markasını alın onu 1 yıl giyebilirsin, ısmarlama elbise aldığın zaman temiz kullanın 5 yıl giyersiniz, inanın garantisini ben veriyorum. Bir tarafını yırtmayın 5 yıl giyersiniz, sökülür diktirirsiniz arada ki en büyük fark bu.

SİZİ TANIYABİLİRMİYİZ?

Numan TUĞBAY Şanlıurfalıyım, terziyim ve uzun yıllar terziler oda başkanlığı yaptım hala daha mesleğime devam ediyorum.

BU SEKTÖRE NASIL BAŞLADINIZ?

Bu sektöre biz başlarken nasıl ki şimdi kamu kuruluşlarında torpille insanlar alınıyor ya, inanın bizim dönemimizde de öyleydi. Şimdi bakmayın mesleğimizde çırak yetişmiyor, şuan ilgiden düştü ama baktığınız zaman hazır giyim hem pahalı oldu hem de artık insanların zevkine cevap vermiyor, bu sebeple terzi mesleği revaçta ama eleman yok. Şuan hangi terziye sorsanız tek sıkıntısı eleman sıkıntısıdır, bir de kumaşların pahalı olmasıdır, hayat şartları zaten pahalı insanlar giyim zevkini bıraktı örtünmeye gidiyor, terzileri dolaşsanız en fazla tamirat işinizi görürsünüz bu da tabi ülkemizdeki ekonomik sıkıntıdandır. 

İNSANLAR NE SIKLIKTA SİZE KIYAFET GETİRİYORLAR?

Şimdi ısmarlama terziye her çeşit kıyafet gelir, yöremizde giyilen elbiseler olsun, örneğin yöremizde hala giyilen en çok şalvardır, bunun yanı sıra gömlektir, pantolondur, takım elbisedir terziye en fazla bu ürünler gelir ama bayan terziler de var, dolayısıyla bayan terzilerin işi bizim işimizden biraz daha zordur, neden? Şimdi kadınlar gerek bedensel olarak çok çabuk değişiyor, gerek de telefon ve televizyon olayından dolayı terziler biraz yoruluyor. Kadınlar yok şurası şöyle oldu yok burası böyle oldu dedikleri için biraz sıkıntılı ama erkeklerde öyle değil, ben erkek terzisi olduğum için benim bir sıkıntım yok, demem o ki bayan terzilerimizin o sorunları var, bayanlar da beni bağışlasınlar, kızmasınlar.

GEÇEN YILLARA ORANLA İŞLERİNİZ NE DURUMDA?

Tabi geçen yıllara oranla baktığımız zaman her bir terzide 4 – 5 tane insan çalışıyordu, şuan terziler tek başına çalışıyorlar olayın özü budur. Fakat o gün ki terzilerin kazancıyla bugün ki terzilerin kazancı bir değil, ben şimdi BAĞKUR’dan emekliyim ama emekli olmayanlara Allah yardım etsin, bu bütün esnaflar için aynıdır sadece terziler için değil. Şuan bir BAĞKUR primi 3000 lira, kimsenin de ödediği yok ödeyemiyorlar, dolayısıyla esnaf olarak bizim şuan en büyük derdimiz EYT, şimdi insanlar 7200 günden emekli oluyorlar esnaf ise 9200 günde emekli oluyor arada 2000 gün fark var. O yüzden genel olarak esnaf biraz sahipsiz, neden? Türkiye genelinde esnaf ve sanatkârlar aileleri ile birlikte 16 milyon insanız, TBMM’de 600 milletvekili içerisinde bir tane esnaf temsilcisini bulamazsınız. Gelirler yüzümüzü gözümüzü öperler ondan sonra saygılar hürmetler, esnaf ve sanatkârlar için yapılan hiçbir işlem yok ve bizim başımızda ki ben de dâhil olmak üzere esnafın hakkını hukukunu ciddi mana da bir STK edasıyla aramamışız ve aramıyorlar. Beni başkan arkadaşlar bağışlasınlar, bakın Türkiye’de Şanlıurfa’da dâhil olmak üzere 11 ilde deprem oldu ve Urfa sele kapıldı ya Allah aşkına esnaf ve sanatkârlara kimse gelip geçmiş olsun demedi, ben buraya 25.000 lira masraf ettim, geldiler bir damga vurdular gittiler. Esnaf ve sanatkârlara sahip çıkılması lazım, televizyonlarda dinlediğiniz kusura bakmayın sizde basın mensubusunuz, basından çıkan bizimle ilgili haberlerin yüzü öyle değildir. Esnaf ve sanatkârla 500.000 lira kredi veriliyor dediler Allah için müracaat edenlere bir bakın 3 – 5 aydır bekliyorlar ki bir kredi alsınlar, ben sıkıntılarımızı anlatmaya kalksam sizin programınız yetmez. Çünkü ben 10 yaşından beri terzilik yapıyorum ve 35 yıl da oda başkanlığı yaptım Türkiye Terziler Federasyonunda da görev yaptım, demem o ki ciddi anlamda esnaf ve sanatkârların birinci derece de TBMM içinde temsilcisi olması lazım, belediye meclislerinde benim temsilcilerimin olması lazım. Bunlar olmadığı zaman benim hakkımı hukukumu kim arayacak? Gidersiniz bir mahkeme de avukatınız olur, seni savunur bir de tek başına gidersin mevzuatı bilmezsin hukukçu değilsin kendini savunursun aradaki fark bu onu anlatmaya çalışıyorum. Şuan seçim var benden soruyorlar onu da söyleyeyim, parlamenter sistemi istiyorsanız bir taraf belli şuan ki mevcut iktidardan da memnunsanız bir taraf belli, ondan ötesi yok ama tabi Şanlıurfa’da insanlar genel anlamda aday olan kişi senin aşiretinden ise hatır gönül ile oy ona gidiyor bu yanlış bir şey. Önce ülkemizi düşüneceğiz ondan sonra da sorunumuzu kimler çözecekse bizim onu desteklememiz lazım, o benim akrabamdır bu benim kuzenimdir bunu artık bir kenara bırakmanın zamanı geldi, Şanlıurfa’da da maalesef bu devam ediyor. Şanlıurfa’da bir sel felaketi oldu ben hiçbir şey duymadım belki ben İstanbul’daydım rahatsızdım ama takip ediyordum, hiç kimsenin mi suçu yoktu? Suçları vardı demem o ki Şanlıurfa’ya ilk defa mı bu kadar yağmur yağdı, yaşıma göre ben çok gördüm böyle bir şey yaşanmadı ama birilerini vardır bir hatası. O yüzden insanların bunu düşünmeleri lazım, esnaf ve sanatkârlar kardeşlerime benim tavsiyem az önce arz ettiğim gibi parlamenter sistemi mi istiyoruz, zaten bizim temsilcilerimiz yok elhamdülillah, geçmişte birer tane o hani bir yerde ufak bir gül olur ya geçmişte verdik ama şuan yok. Şuan Şanlıurfa’da tüm siyasi partilerin listelerini alın bakın bir tane esnaf veya sanatkâr var mı? Bir temsilci yok, yapamaz mı? Vallahi onlardan daha iyi yapar ama yok o yüzden şuan esnaf olarak bizim durumumuz iyi değil, ülkemizin durumu iyi değil. Tabi bunun bize de sektesi oluyor, bugün bir kumaşın metresinin normali 500 lira olmuş, vatandaş alamıyor vatandaşın alım gücü bitti.

KUMAŞLARI NEREDEN NASIL GETİRTİYORSUNUZ?

Burada kumaşçı arkadaşlar var, terziler bu bölgede kumaş satmazlar neden? Çünkü bir yerde yanlış olur, ben de onu onaylıyorum. Burada kumaşçı arkadaşlar var satıyorlar terzi de dikiyor.

FİYATLARI NEYE GÖRE BELİRLİYORSUNUZ?

Şimdi Türkiye’de bizi öyle bir hale getirdiler ki her şeyi dövize bağladılar, bereket versin başlık bu dövizle değil, her şey dövizle olmuş. Kumaşı tabi ki fabrika girdisinde kumaşçı pahalı aldıysa zam’ı da yapıyor ama biz yapmıyoruz, eskiden bizim yanımızda çalışan bir kalfa kendi haftalığıyla bir altın alabilirdi, bakın altın diyorum şuan bir altın 8000 lira olmuş. Demek ki o zaman bir elemanımız 1 hafta da çok güzel para kazanıyordu, şimdi ayda da kazanamıyor, şuan asgari ücret 8500 lira olmuş ama bizim yanımızda çalışanlar o kadar alamıyorlar, sosyal güvenceleri de yok. Ben yanımda çalışan adamın SSK’sını ödeyemem, ben kendiminkini ödeyemiyorum onunkini nasıl ödeyeceğim, esnafın geneli böyle, o sebeple gençlerin geneli organize sanayide iş olduğu zaman sigorta için çekip oraya gidiyorlar. Şimdi terzilerle ilgili şunu söyleyeyim çıraklık eğitim merkezi kanalı ile eleman almaları güzel olur, çünkü şuan çıraklık eğitim merkezine giden bir çocuğun hesabına usta para yatırdığı zaman 2560 lira devlet ödüyor. Bunu birçok terzi arkadaşımız bilmiyor, çıraklık eğitim merkezinden eleman alımı var veya yanında ki elemanı oraya kaydetmesi lazım, bundan da faydalanabilirler.

SİZCE NEDEN ÇIRAK VEYA ELEMAN BULUNAMIYOR?

Açıkçası para kazanamıyoruz veremiyoruz da o yüzden, para kazanan bir mesleğe insan çocuğunu göndermez mi? Gönderir, ha bir de esas bu işin temelinde yatan olayı anlatayım, bütün esnafların şuan çırakla ilgili sıkıntıları var. 8 yıllık eğitim çıktığı zaman ben isyan ettim o zaman federasyondaydım fakat bizi dinleyen olmadı, maalesef bu hükümet geldi 12 yıla çıkardı. Şimdi 12 yıl okul okuyan bir genç boyu beni geçmiş ne iş yapacak artık ben ona ne iş yaptıracağım, işin temeli burada. Ülkemde çırakların esnaf ve sanatkâr olmaları isteniyorsa eski sisteme dönülmesi lazım, çocuk 5 yıl okul okuduktan sonra çeker mesleğine gelir, çocuk diyor ki ben okuyamıyorum mesleğe gitmek istiyorum. Şuan üniversite mezunlarının çoğu boş gezmiyorlar mı? Kim ne yapıyor? Benim oğlum mimardır şuan İstanbul’da boşta, her üniversite mezunu kamu kuruluşuna mı giriyor? Öyle bir şey yok, bir mesleği öğrenmek ayrıdır meslek altın bileziktir, gider dünyanın her yerinde bozarsın, meslek altın bileziktir ama insanlar gönderemiyorlar, neden? Çocuk okula gidiyor diye, 12 yıl okul okuyan bir insan 18 – 19 yaşına gelmiş ben ona burayı süpür diyemem, git bize çay söyle dahi diyemem bunu samimiyetimle söylüyorum. Esas temel orada, orası düzelmese esnaf ve sanatkârların hiçbir zaman elemanı olmaz.

BU SORUNA NASIL BİR ÇÖZÜM BULUNABİLİR?

Çözüm yeni hükümetin gelip bu sistemi değiştirmesi veya mevcut hükümetin eski siteme geçmesidir, bu 12 yıllık sistemden vazgeçilmesi lazım, dışarıda okusunlar çıraklık eğitim merkezine gitsinler. 5 yılı bitirdikten sonra çıraklık eğitim merkezine gitsinler, oradan sınavlara girip ondan sonra mesleğe gelsinler, illa bir insanın terzi olması şart değil berberdir, marangozdur, oto tamircisidir vs. bu eğitimle bizim kalfa veya çırağımız olmaz, bakın bizim bir neslimiz var benim neslim geçti ben son demlerimdeyim. Şuan benim yanımda 40 yaşında bir kalfam var, emin olun onlarda gitti mi bu meslek biter, Türkiye genelinde de biter onun dışında diğer meslek grupları da bu şekilde, işsizliği en fazla önleyenler biziz bu mana da inşallah düzelir, temennimiz o yönde.

MESLEĞİNİZE İLGİ VAR MI?

Mesleğimize ilgi var yok değil, ben size şunu söyleyeyim, müşteri geliyor kumaş getiriyor ben diyorum dikemiyorum niye? Çünkü eleman yok, benim eskisi gibi 4 – 5 tane elemanım olsa dikerim niye dikmeyeyim, ilgi var yok değil. Şimdi ısmarlama bir takım elbise ile Türkiye’nin bir numaralı markasını alın onu 1 yıl giyebilirsin, ısmarlama elbise aldığın zaman temiz kullanın 5 yıl giyersiniz, inanın garantisini ben veriyorum. Bir tarafını yırtmayın 5 yıl giyersiniz, sökülür diktirirsiniz arada ki en büyük fark bu. Ekonomiye katkımız bu, ondan sonra alırsın zevkine göre yaptırırsın alırsın 3 düğmeli mi, 2 düğmeli mi kruvaze mi ona göre yaptırırsın ama hazırda istediğin gibi bulamıyorsun. Zaten hazır da alsanız getirip terzi de düzelttiriyorsunuz, ya boyu uzundur ya da kolu uzundur veya geniştir, ısmarlama ayrı bir şey ama yok eleman yok, şuan Urfa’da kaç tane takım elbiseci bulabilirsiniz? Yok.

MESLEĞİNİZİ İLERLEYEN YILLARDA NEREDE NASIL GÖRÜYORSUNUZ?

Benim mesleğim ileriye dönük, parlaktır onu söyleyeyim, bakın Avrupa’da ısmarlama terzi bulamazsınız orada ancak tamirata gidersiniz, insanlar terzileri arayacaklar bulamayacaklar. Mesleğimiz çok kıymetli olacak fakat eleman olmadığından dolayı yok olmakla karşı karşıyayız, bakın terzilik mesleği kadar helal bir meslek yoktur, size samimi söylüyorum terzilik mesleği peygamber mesleğidir, İdris Nebi Aleyhisselamın icat ettiği bir meslektir, bize bugüne kadar gelmiştir ve kazancı helaldir, istesen de haram katamazsın. Örneğin bir gömlek yaka yapışkanını alın, adisini alın yapıştırmak için fazla elektrik kullanırsınız ve bir ceketin adi telasını alın adam giydiği zaman göğsü şişer ve bir daha sökmek zorunda kalırsınız. O yüzden terzi her zaman en iyisini almak ister, bu işte istesen de hile yoktur, ben insanların çocuklarını bu mesleğe göndermelerinden yanayım ve inanın bu meslek ilerde mumla aranacak ama insanlar bulamayacaklar.

SON OLARAK NELER SÖYLEMEK İSTERSİNİZ?

Dediğim gibi esnaf ve sanatkârlara sahip çıkılmıyor ama inşallah bir gün bizi anlarlar, beni esnaf ve sanatkârlar dinleseler iyi olacak, zaten 5 kişi bir araya gelip bir parti kuruyorlar bizimde aslında bir parti kurmamız lazım. Ne var adı da esnaf ve sanatkârlar partisi olsun, kayıtlı 2,5 milyon insan var aileleri ile beraber bir düşünün kaç kişi. Şimdi %1’lerin peşine düşüyorlar ya, terziler değil esnaf ve sanatkârlar bir siyasi parti kursun beni de inşallah dinleyenler olur kurarlar %10’u geçer, bakın garanti veriyorum Türkiye’de %10’u geçer sonra %51 oy alan bir partinin yanına törenle gidiliyor. Esnaf kendi kendine sahip çıkmıyor, esnaf sahipsizdir ve TBMM’de temsilcimiz yok bizim tepemizde olanların şemsiyesi delik yağmur yağdığı zaman kafamıza damlıyor, bunu size böyle özetleyeyim.  

Teşekkür ediyorum, herkese hayırlı ramazanlar hayırlı bayramlar diliyorum.

BİZ TEŞEKKÜR EDERİZ…

(KAYNAK: ŞANLIURFA GAZETESİ)